پس از موفقیت «جدایی نادر از سیمین» در مراسم اسکار، شاهد بازگشت اعتمادبهنفس میان سینماگران ایرانی برای توفیق در این رخداد سینمایی شدیم. اعتمادبهنفسی که بعد از راهیابی «بچههای آسمان» مجیدی به فهرست نهایی نامزدهای اسکار نیز شاهدش بودیم و پس از چند ناکامی پیاپی بهمرور اهالی سینما به این نتیجه رسیدند که احتمال موفقیت سینمای ایران در مراسم اسکار نزدیک به صفر است. با توفیق جدایی دوباره امیدها زنده شد که البته سال گذشته با تحریم اسکار، «یه حبه قند» که بهعنوان ایران برای اسکار2013 انتخاب شده بود نتوانست بخت خود را در این مراسم بسنجد. امسال درحالی به استقبال اسکار میرویم که چند گزینه بحثانگیز پیشروی کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران، قرار دارد.
یه حبه قند باتوجه به اینکه سال گذشته برای معرفی به اسکار انتخاب شده بود، امسال نیز یکی از گزینههای جدی است. «دربند» بهعنوان یک درام اجتماعی خوشساخت نیز علاقهمندان و هوادارانی دارد. «پذیرایی ساده» هم پس از توفیقی در چند جشنواره بینالمللی خود را صاحب بخت برای معرفی به اسکار میداند. «هیس، دخترها فریاد نمیزنند» فیلم پرفروش و بحثانگیز این روزهای سینما نیز علاقهمندانی دارد که معتقدند فیلم درخشنده میتواند نماینده مناسبی برای سینمای ایران باشد. همه این گزینهها درحالی مطرح میشوند که «گذشته» فرهادی بهعنوان محصول فرانسه بهواسطه شناسنامه ایرانی سازندهاش میتواند بهعنوان نماینده کشورمان به اسکار معرفی شود.
یکی از مهمترین فاکتورهای موفقیت در اسکار، اشتهار بینالمللی فیلمساز و داشتن پخشکننده قوی و معتبر در جهان است که باتوجه به این، گذشته میتواند نماینده مناسبی برای ایران باشد. از سوی دیگر اما، یه حبه قند را داریم که بهلحاظ نمایش فرهنگ و سنن اصیل ایرانی با هیچ گزینه دیگری قابل قیاس نیست. درواقع اگر قرار باشد نماینده کشورمان در اسکار، سینمای ملی ما را نیز نمایندگی کند، هیچ فیلمی مناسبتر از یه حبه قند برای معرفی به اسکار وجود ندارد. البته فیلم رضا میرکریمی نسبت به فیلم فرهادی در عرصه بینالمللی و پخش جهانی ضعیفتر عمل کرده و شاید در صورت معرفی یه حبه قند بخت بالایی برای تکرار موفقیت جدایی و حتی بچههای آسمان نداشته باشیم. رسیدن به گزینه سوم نیز از بین فیلمهایی چون دربند، پذیرایی ساده و هیس دخترها فریاد نمیزنند گرچه امکانپذیر است، احتمال موفقیت را بیش از پیش کاهش میدهد. در این میان اگر دربند ساخته ارزشمند پرویز شهبازی از امکان پخش جهانی مناسبی برخوردار بود میتوانستیم جهانیان را با روی دیگری از سینمای پویا و دغدغهمند اجتماعی کشورمان آشنا کنیم که از استحکام دراماتیک و توانایی تکنیکی در حد بهترین نمونههای سینمای جهان برخوردار است.
متأسفانه سینمای ایران در حوزه بینالملل خود را به شرکت در جشنوارهها محدود کرده و بهندرت توانسته در اکران جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد. به همین دلیل فیلم فرانسوی زبان گذشته بیشترین احتمال موفقیت را در اسکار دارد و فیلمهای شایسته کشورمان بخت چندانی برای توفیق ندارند. سؤالی که اعضای کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران برای معرفی به اسکار باید به آن پاسخ دهند این است که آیا گزینه نهایی را برای موفقیت برمیگزینند یا قرار است با انتخابشان به سینمای ملی بها دهند؟ پاسخ به این سؤال صریح و روشن، معمای اسکار2014 را برای اهالی و علاقهمندان سینمای ایران حل میکند.